در بخش های قبل با تکنولوژی .NET و زبان برنامه نویسی C# آشنا شده و اصول اولیه برنامه نویسی به زبان سی شارپ را آموزش دادیم . در این بخش روش ایجاد پروژه و مراحل برنامه نویسی به زبان سی شارپ را آموزش داده و شما را برای شروع برنامه نویسی ویژوال با سی شارپ آماده کرده و یک نمونه برنامه با زبان سی شارپ نوشته و اصول برنامه نویسی را شرح می دهیم.
ایجاد پروژه جدید
هر نوع برنامه نویسی در سی شارپ باید در قابل پروژه انجام شود، برای ایجاد پروژه جدید از دستور File | New | Project استفاده می کنیم تا کادر New Project باز شود :
در ستون سمت چپ نوع پروژه تعیین می شود که باید Visual C# انتخاب شود. در بخش سمت راست الگوی مناسب برای پروژه را Windwos Forms Application (برنامه کاربردی فرم های ویندوزی) انتخاب کنید. در پایین کادر موارد زیر را تعیین کنید:
- نام پروژه و محل ذخیره کردن پوشه پروژه
- نام راه حل (Solution)یا تعیین اینکه راه حل جدید ایجاد شود و اینکه برای راه حل پوشه مخصوص ساخته شود یا خیر
- نام راه حل
مراحل برنامه نویسی ویژوال
برای برنامه نویسی ویژوال مراحل زیر را انجام می دهیم:
مرحله اول: ابزارهای مورد نیاز را از جعبه ابزار به فرم منتقل می کنیم . و چیدمان آنها را تعیین می کنیم.
مرحله دوم: با انتخاب هر کدام از اجزا با استفاده از پنجره تنظیمات (Properties)، هر کدام را به دلخواه تنظیم می نمائیم.
مرحله سوم : با انتخاب هر جزء از فرم و با کمک پنجره events توابع رویداد آنها را ایجاد کرده و برنامه نویسی های لازم را انجام می دهیم.
نکته: با انتخاب چند ابزار روی فرم و نگهداشتن دکمه کنترل و دراگ کردن آنها، نسخه جدیدی از آنها ایجاد میشود.
تاکیدی بر نامگذاری عناصر :
یکی از مهمترین خصوصیات هر جزء، نام آن است. بطور پیش فرض هر کدام از اجزا دارای اسامی منحصر بفردی هستند ولی برنامه نویسی لازم است تا حداقل اجزایی که نام آنها در کدنویسی استفاده می شود مثل جعبه متن ها، دکمه ها و غیره را به شکل مناسب نامگذاری نماید. تا جایی یکی از ویژگی های اصلی برنامه نویسان حرفه ای، نامگذاری مناسب اجزای برنامه می باشد. نامگذاری صحیح عناصر، برنامه نویسی را لذت بخش، راحت تر و کار اشکال زدایی و توسعه برنامه را فوق العاده راحت و نسریع می نماید.
در نامگذاری هر دسته از عناصر سعی کنید سه حرف اول نشان دهنده نوع عنصر و ادامه آن نشان دهنده کاربرد آن در برنامه باشد.
بعنوان مثال :
برای نامگذاری دو جعبه متن برای دریافت نام و فامیل می توانید از اسامی زیر استفاده کنید:
txtName , txtFam
برای نامگذاری دکمه های تائید و انصراف استفاده کنید:
btnOK , btnCancel
برای نامگذاری فرم های نمایش لیست دانشجویان و افزودن دانشجوی جدید استفاده کنید:
frmStudList , frmStudAdd
تشریح یک برنامه نمونه
مثال: برای دریافت دو عدد از طریق جعبه متن ها و نمایش حاصل جمع و حاصل تفریق آنها، بنویسید.
ابتدا فرم زیر را طراحی کرده و تنظیمات اجزا را انجام می دهیم :
با دابل کلیک روی دکمه “محاسبه”، تابع رویداد کلیک آنرا ایجاد کرده و بصورت زیر برنامه نویسی می کنیم:
privatevoid btnCalc_Click(object sender, EventArgs e)
{
int num1, num2, jam, taf;
// بدست آوردن داده های ورودی
num1 = int.Parse(txtNum1.Text);
num2 = int.Parse(txtNum2.Text);
// پردازش داده ها ومحاسبه نتایج
jam = num1 + num2;
taf = num1 – num2;
// نمایش نتایج روی فرم
txtJam.Text = jam.ToString();
txtTaf.Text = taf.ToString();
}
برای اجرای برنامه دکمه F5 را فشار می دهیم یا روی دکمه Start در نوار ابزار کلیک می نماییم.
توضیح دستورات برنامه:
در سطر اول متغیرهای لازم از نوع داده صحیح تعریف شده اند.
int num1, num2, jam, taf;
در دو سطر بعدی رشته های عددی وارد شده در جعبه متن ها ابتدا به عدد تبدیل شده و سپس به متغیرها نسبت داده شده اند.
num1 = int.Parse(txtNum1.Text);
num2 = int.Parse(txtNum2.Text);
تابع Parse(); به همراه هر نوع داده استفاده شده و رشته ورودی را به آن نوع داده تبدیل می کند. به جای int می توان انواع داده دیگر مثل short ، float ، double و غیره را نیز استفاده کرد.برای بدست آوردن متن وارد شده در جعبه متن از خاصیت Text آن استفاده می کنیم.
دو دستور زیر محاسبات را انجام می دهند:
jam = num1 + num2;
taf = num1 – num2;
و دو دستور زیر برای نمایش نتیجه محاسبات عددی، بصورت رشته ای در جعبه متن ها نوشته شده اند:
txtJam.Text = jam.ToString();
txtTaf.Text = taf.ToString();
متد ToString() می تواند به همراه هر متغیر استفاده شده ومحتوای آن را به رشته تبدیل کند.
با نگاه به مثال فوق، می توان فهمید که برای کدنویسی هر رویداد باید: |
1- داده های ورودی را از حالت متنی به نوع داده مناسب تبدیل کرده و در متغیرهای مناسب قرار دهیم.
2- محاسبات و پردازشهای لازم را روی ورودیها انجام دهیم تا نتایج مورد نظر بدست آیند. 3- نتایج را به فرمت رشته ای تبدیل کرده و روی فرم نمایش دهیم. |
تمرینات برنامه نویسی
- برنامه ای بنویسید که دو عدد از کاربر گرفته و ماکزیمم و می نیمم آنها را نمایش دهد.
- برنامه ای بنویسید که شماره ماه را دریافت کند و نام ماه را نمایش دهد.
- برنامه ای بنویسید که شماره ماه و روز از تاریخ را دریافت کند و نشان دهد روز چندم سال است.
- برنامه ای بنویسید که حقوق پایه ، تعداد ساعات اضافه کاری و حق الزحمه هز ساعت را گرفته و نتایج زیر را نمایش دهد:
-
- حقوق کل = حقوق پایه + تعداد ساعت * حق الزحمه ساعتی
- مالیات = 10 درصد حقوق کل
- خالص دریافتی = حقوق کل پس از کسر مالیات
- برنامه ای بنویسید که یک عدد از کاربر گرفته و فاکتوریل آنرا نمایش دهد.
- برنامه ای بنویسید که دو عدد m و n را دریافت کند و با استفاده از صرب های متوالی m به توان n را محاسبه کرده و نمایش دهد.