در این جلسه از آموزش جاوا روش تعریف و نامگذاری شناسه ها، متغیرها ، انواع داده ها و انواع عملگرها در جاوا بررسی کرده و روش دریافت و نمایش اطلاعات در جاوا را آموزش می دهیم.
1- شناسه ها در جاوا
کلماتی در برنامه که توسط برنامه نویس تعریف می شود، شناسه نام دارند مثل متغیرها، ثابت ها، توابع، کلاس ها و …
در نامگذاری شناسه ها قواعد زیر را رعایت می کنیم:
– یک شناسه ترتیبی از کاراکترها شامل حروف، ارقام، خط زیر(_) یا علامت دلار ($) می باشد.
– شناسه نمی تواند با رقم شروع شود.
– شناسه نمی تواند از کلمات رزرو شده باشد.
– شناسه نمی تواند کلمات true وfalse و null باشد.
– شناسه می تواند هر طولی داشته باشد.
نکته: جاوا نسبت به حالت حروف حساس است یعنی شناسه های Area و AREA و area یکسان نیستند.
2-متغیرها در جاوا
متغیرها مکان های حافظه را تعیین می کنند که برای نگهداری مقادیر در طول اجرای برنامه استفاده می شود. هر متغیر قبل از استفاده باید بصورت زیر معرفی شده و نوع داده آن تعیین شود:
datatypevar_name
انواع داده ها عبارتند از :
داده ای صحیح شامل :
| نوع داده | طول (برحسب بیت) | کاربرد |
| byte | 8 | اعداد صحیح بین -128 تا +127 |
| short | 16 | اعداد صحیح بین -32768 تا +32767 |
| int | 32 | اعداد صحیح علامت دار |
| long | 64 | اعداد صحیح علامت دار بلند |
| float | 32 | اعداد اعشاری با دقت معمولی |
| double | 64 | اعداد اعشاری با دقت مضاعف |
کاراکترها :
برای تعریف متغیر کاراکتری از char استفاده می شود:
char c=’A’;
System.out.println( “Ascii code for “ + c + “ is : “ + (int) c );
نکته : برای تبدیل موقت نوع داده می توان قبل از متغیر یا مقدار، نوع داده مقصد را داخل پرانتز استفاده کرد.
علائم ویژه زیر را می توان در دستورات خروجی استفاده کرد:
\b backspace
\t tab
\n line feed
\r carriage return
\\ backslash
\’ single quote
\” double quote
مثال : نمایش دو کلمه در دو سطر مختلف
System.out.print( “ Hello \r\n World “);
نتیجه :
Hello
World
نوع داده رشته ای:
برای نگهداری رشته ها از نوع داده String استفاده می شود.
مثال :
String s1=”hello”;
String s2= s1 + “World!”;
3- عملگرهای جاوا
عملگرها در جاوا به چند دسته تقسيم مي شوند:
- عملگرهاي محاسباتی
| نتيجه | مثال | توصيف | عملگر |
| 4 | x = 2, y = 2 x+y |
جمع | + |
| 2 | x = 5 , y = 3 x – y |
تفريق | – |
| 20 | x = 5 , y = 4 x * y |
ضرب | * |
| 5 | x = 20 , y = 4 x / y |
تقسيم | / |
| 3 | x = 19 , y = 4 x % y |
خارج قسمت | % |
| x = 6 | x = 5 x++ |
افزودن | ++ |
| x = 4 | x = 5 x– |
کم کردن | — |
عملگرهاي زير به نام عملگرهای محاسباتی- انتساب معروف هستند که يک مقداري را به يک متغير نسبت مي دهند.
| برابر است با | مثال | عملگرها |
| x = y | x = y | = |
| x = x + y | x += y | += |
| x = x – y | x -= y | -= |
| x = x * y | x *= y | *= |
| x = x / y | x /= y | /= |
| x = x % y | x %= y | %= |
- عملگرهاي مقايسه اي
| مثال | توصيف | عملگرها |
| x = 5 , y = 5 x == y |
مقادير اگر برابر باشند نتيجه درست خواهد بود. | == |
| 5 != 8 | اگر مقادير برابر نباشند نتيجه درست است | != |
| 8 > 5 | بزرگتر | > |
| 8 < 10 | کوچکتر | < |
| 5 >= 8 | بزرگتر يا مساوي که در اين مثال نتيجه غلط است | >= |
| 5 <= 8 | کوچکتر يا مساوي که در اين مثال نتيجه درست است | <= |
- عملگرهاي منطقي
&& , || , !
عملگر && در حقيقت مانند حرف اضافه ” و ” در فارسي عمل مي کند:
x = 5
y = 3
( x< 10 && y > 1)
در اينجا اگر مقدار متغير x کوچکتر از عدد 10 باشه وy بزرگتر از 1 باشه، نتيجه true بازگردانده مي شود. چون حرف و آمده است پس بايد دو طرف عملگر جواب درست باشد تا در مجموع نتيجه درست در بيايد.
عملگر || مانند کلمه ” يا ” در فارسي است:
x = 6
y = 3
( x == 5 || y == 5 )
نتيجه غلط است يعني false بازگردانده مي شود. چون يا آمده است پس حداقل يکي از طرفين عملگر بايد درست باشد تا نتيجه درست در بيايد اما اينجا هر دو طرف غلط است که در مجموع نتيجه غلط است. اما در حالت زير نتيجه درست بازگردانده مي شود:
( x == 5 || y < 5 )
عملگر ! در حقيقت يک عمليات و معادله را بررسي مي کند اگر جواب آن معادله درست نباشد نتيجه true يا همان درست را برميگرداند:
x = 5
y = 4
! ( x == y )
در اينجا در کل نتيجه درست است.
4-دستورات ورودی / خروجی کنسول
برای دریافت داده ها از کاربر از کلاس Scanner بصورت زیر استفاده می شود:
int t;
Scanner input=new Scanner(System.in);
t = input.nextInt();
به جای nextInt() می توان از متدهای دیگری برای دریافت انواع دیگر داده ها استفاده کرد:
nextByte()
خواندن یک عدد صحیح یک بایتی
nextShort()
خواندن یک عدد صحیح دو بایتی
nextInt()
خواندن یک عدد صحیح دو بایتی
nextLong()
خواندن یک عدد صحیح چهار بایتی
nextFloat()
خواندن یک عدد اعشاری با دقت مضاعف
nextDouble()
خواندن یک عدد اعشاری با دقت مضاعف
next()
خواندن یک کلمه
nextLine()
خواندن یک جمله خاتمه یافته با Enetr
برای نمایش اطلاعات از متدهای System.out بصورت زیر استفاده می شود:
System.out.print(“hello”);
به جای print() می توان از توابع دیگری نیز استفاده کرد. مثل println() که مکان نما را پس از نمایش خروجی به ابتدای سطر بعدی منتقل می نماید.
مثال : دریافت سه عدد و نمایش میانگین آنها
public class ComputeAverage {
public static void main(String[] args) {
// Create a Scanner object
// Prompt the user to enter three numbers
System.out.print(“Enter three numbers: “);
Scanner input = new Scanner(System.in);
double number1 = input.nextDouble();
double number2 = input.nextDouble();
double number3 = input.nextDouble();
// Compute averagedouble average = (number1 + number2 + number3) / 3;
// Display result
System.out.println(“The average of ” + number1 + ” ” + number2
+ ” ” + number3 + ” is ” + average);
}
}
لازم به توضیح است، زبان جاوا یک زبان کاملاً شی گرا است و هر نوع برنامه ای با هر تعداد دستور باید با استفاده از کلاس ها و توابع نوشته شود.
یک برنامه شی گرا در جاوا باید حداقل دارای تعریف یک کلاس باشد، توابع باید در داخل بدنه کلاس نوشته شوند و تابع main() هم یک تابع ضروری است که هنگام اجرای برنامه، دستورات از این تابع شروع به اجرا می کنند.
کلمات استفاده شده در برنامه به مرور بخش های بعدی معرفی شده و روش کار آنها بررسی خواهد شد.