اس‌کیوال لایت یا سی‌کوئل لایت ( SQLite) یک سامانه مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای کم حجم (در حدود ۳۵۰ کیلوبایت) که به زبان سی در قالب یک کتابخانه نوشته شده است و یک پایگاه داده‌های رابطه‌ای به حساب می‌آید. کد اس‌کیوال لایت در مالکیت عمومی است.
سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی اس‌کیوال لایت به زبان سی در قالب یک کتابخانه نوشته شده است و یک پایگاه داده‌های رابطه‌ای به حساب می‌آید. از ویژگی‌های اس‌کیوال لایت آن است که پایگاه داده‌ای متشکل از یک پرونده، با حجم کم و عدم وابستگی به سیستم‌عامل، دارای محیط مدیریتی خوب که تمامی امکانات آن را پوشش می‌دهد در اختیار کاربر می‌گذارد. با این حال اس‌کیوال لایت از تمامی امکانات اس‌کیوال پشتیبانی نمی‌کند. برخلاف انواع دیگر پایگاه داده، اس‌کیوال لایت یک پروسه جداگانه نیست که توسط برنامهٔ اصلی فراخوانی شود، بلکه جزئی از خود برنامهٔ اصلی است.
اس‌کیوال لایت اجازه خوانده شدن هم‌زمان چند قسمت از پایگاه داده را می‌دهد اما نوشتن در پایگاه داده به طور هم‌زمان ممکن نیست. مرورگرهای وب به طور متداول از اس‌کیوال لایت برای ذخیره تاریخچهٔ بازدید وب استفاده می‌کنند. با توجه به کاربرد وسیع آن در مرورگرهای وب، سیستم‌های عامل و غیره، گمان می‌رود که اس‌کیوال لایت پرکاربردترین پایگاه داده موجود باشد.
بر خلاف پایگاه‌های داده مستقل نظیر مای‌اس‌کیوال یا سرور اس‌کیوال مایکروسافت، اس‌کیوال لایت هیچ فرایند مستقلی را روی پردازنده اجرا نمی‌کند، بلکه کتابخانهٔ اس‌کیوال لایت به برنامهٔ اصلی پیوند می‌شود و با اجرای برنامهٔ اصلی، اس‌کیوال لایت هم اجرا می‌گردد. برنامهٔ اصلی برای دسترسی به اطلاعات پایگاه داده یا تغییر آنها از رویه‌های موجود در کتابخانهٔ اس‌کیوال لایت بهره می‌برد و این طراحی باعث کاهش تاخیر در دسترسی به اطلاعات (در مقایسه با استفاده از پایگاه داده‌های مستقل) می‌گردد. به منظور حفظ یکپارچگی اطلاعات ذخیره شده در پروندهٔ اس‌کیوال لایت، این پرونده در زمان نوشتن قفل می‌شود.
دکتر ریچارد هیپ اس‌کیوال لایت را در سال ۲۰۰۰ در زمانی که از طریق جنرال داینامیکس با نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا کار می‌کرد طراحی کرد. او در آن زمان مشغول کار روی برنامه‌های مربوط به ناوشکن‌هایی بود که به موشک‌های هدایت‌شونده مجهز بودند و تا آن زمان از پایگاه داده آی‌بی‌ام اینفورمیکس (به انگلیسی: IBM Informix) استفاده می‌کردند. هدف از ساخت اس‌کیوال لایت این بود که این برنامه‌ها بتوانند بدون نصب یا مدیریت پایگاه داده مستقل اجرا شوند. نسخهٔ اول نرم‌افزار در اوت ۲۰۰۰ انتشار یافت. در نسخهٔ ۲٫۰ ساختار داخلی اس‌کیوال لایت تغییر یافت و از یک درخت بی در آن استفاده گردید. در نسخه ۳٫۰ که قسمتی از هزینه‌هایش توسط ای‌اوال تامین شد، پشتیبانی چندزبانی و چند تغییر بزرگ دیگر در اس‌کیوال لایت رخ داد.
تغییرات اس‌کیوال لایت در یک سامانهٔ کنترل نسخه‌ها به نام فسیل ذخیره می‌شود که خود مبتنی بر یک پایگاه داده اس‌کیوال لایت است.
موزیلا فایرفاکس و موزیلا تاندربرد انواع مختلفی از تنظیمات (نظیر چوب‌الف‌ها، کوکی‌ها، تاریخچهٔ بازدید وب و غیره) را در یک پایگاه دادهٔ اس‌کیوال لایت ذخیره می‌کنند. اسکایپ هم از پایگاه داده اس‌کیوال لایت بهره می‌برد.ادوبی از اس‌کیوال لایت در برنامه‌های مختلف از جمله ادوبی ریدر و ادوبی ایر بهره می‌گیرد.دراپ‌باکس نیز از اس‌کیوال لایت در نرم‌افزار سمت کلاینت خود استفاده می‌کند.
با توجه به حجم کم و عملکرد بالا، اس‌کیوال لایت در بسیاری از سیستم‌های عامل از جمله iOS اپل، سیمبیان، آندروید گوگل، می‌گو بنیاد لینوکس و وب‌اواس پالم به کار رفته است.
نرم افزارهای مدیریت بانک های اطلاعاتی SQLite
Navicat for SQLite ابزاری قدرتمند و بصری می باشد که به شما این امکان را می دهد تا بتوانید به آسانی پایگاه داده های SQLite خود را مدیریت نموده و دید بهتری نسبت به پایگاه داده بدست آورید. این نرم افزار، مدیریت پایگاه داده و نگه داری از آن را در محیطی یکتا و یکپارچه و با واسطی گرافیکی ترکیب می نماید. با استفاده از Navicat for SQLite قادر خواهید بود جداول و نماها رابصورت بصری ویرایش نمایید.
دانلود نرم افزار Navicat for SLite
SQLite Expert نرم افزاری قدرتمند و حرفه ای که به شما کمک می کند تا بر روی پایگاه داده خود مدیریت بهتری داشته باشید و یا آن را گسترش دهید، حجم کم و قالب کتابخانه ای این برنامه از مزیت آن محسوب می شود. SQLite Expert طراحی شده تا به همه نیازهای کاربران از query های ساده پایگاه داده گرفته تا پایگاه داده های پیچیده ی در حال توسعه پاسخ دهد. این نرم افزار شامل یک query builder و یک ویرایشگر SQL با قابلیت syntax highlighting (رنگی کردن دستورات)، کامل نمودن دستورات به صورت خودکار، نمایش و ایجاد جداول و ورود و خروج اطلاعات پایگاه داده می باشد.
پنل های این برنامه به شما این امکان را می دهد تا اتصالات به پایگاه داده، موجودی های پایگاه داده، متغییرهای جداول مانند ایندکس ها، کلیدها و … را مشاهده کنید و یا آنها را اضافه، حذف و یا تغییر دهید. همچنین با این برنامه می توانید دیتابیس جدیدی ایجاد کرده و مطالب و داده های آن را ویرایش نمایید. از آنجایی که این برنامه قابلیت پشتیبانی و ریکاوری از اطلاعات را دارد پس نباید نگران از بین رفتن داده ها باشید.
قابلیت های کلیدی نرم افزار SQLite Expert:
– مدیریت پایگاه داده ها
– آرشیوی بودن (کتابخانه ای بودن) اطلاعات و دسترسی آسان به آن ها
– خاصیت جابجایی و انتقال اطلاعات
– ویرایش و تغییر دادن آسان اطلاعات و جداول (مدیریت بر روی جداول)
– تعمیر خرابی های پایگاه داده
– ویرایشگر حرفه ای SQL
– استفاده و کپی کردن جداول بین پایگاه داده های مختلف
– بازسازی و تغییر دادن ایندکس ها و فیلدها بدون از دست دادن آن ها
– نمایش و ویرایش اطلاعاتی مثل فیلدهای BLOB و فیلدهای عکس
– پشتیبانی از فرمت های BMP, JPG, PNG, GIF و ICO
– و …
دانلود نرم افزار SQLite Expert