کارآفرینی نرمافزاری با مدلهای کسبوکار متفاوت از جمله استراتژی تولید، مدیریت افراد و طرح توسعه، نسبت به صنایع تولیدی و خدماتی موجود سروکار دارد. از طرفی نرمافزارهای بازمتن با قوانینی منتشر میشوند که آزادی استفاده، مطالعه، ویرایش و انتشار مجدد توسط کاربران را تضمین کرده و به طور گسترده برای برنامه های کاربردی عمومی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. انواع مختلفی از مدل های کسبوکار جهت درآمدزایی در زمینه توسعه نرم افزارهای بازمتن وجود دارد که فرآیند تجاری سازی این نوع نرم افزارها را بصورت قانونی و مطابق با مجوزهای نرم افزار آزاد را امکانپذیر میسازند. راهکار نرم افزاری بازمتن، دارای ویژگیهای کارآفرینانه بوده و باعث رشد خلاقیت و نوآوری و دیگر جنبه های مربوط به آن می شود.
واژههای کلیدی: کارآفرینی نرمافزاری ، نرمافزارهای بازمتن، مدلهای کسبوکار نرمافزار ، ویژگیهای مؤثر نرمافزارهای بازمتن در کارآفرینی
1-مقدمه
کارآفرینی به فرآیند خلق ارزش جدید مادی یا معنوی از طریق یک تلاش متعهدانه با در نظر گرفتن ریسکهای ناشی از آن اطلاق میشود و بعنوان سمبل و نماد تلاش و موفقیت در امور تجاری می باشد. برای موفق بودن در قرن بیست ویکم ، هر کشوری در دنیا نیاز دارد تا یک اقتصاد و جامعه مبتنی بر ایده[2] را توسعه دهد که بر اقتصاد و جامعه ای دلالت دارد که هر دوی مهارت خلق ایده ها ی نو و هم تبدیل آنها به فرصت های تجاری جدید را دارند. که در نهایت، پیشرفت، اشتغالزایی، سلامت جامعه و کیفیت بهتر زندگی را به ارمغان خواهد آورد]1[.
عصر حاضر، عصر فناوری اطلاعات نامیده شده است. امروزه اطلاعات و ارتباطات دو قدرت مهم هستند که اقتصاد جهان بر آنها تکیه دارند. این دو هم خود ارزش دارند و هم ارزش به وجود میآورند]2[. کاربرد فناوری اطلاعات و اطلاعات می تواند به توسعه اطلاعات و مدیریت دانش در داخل سازمان کمک کند، هزینه تراکنش ها را کاهش دهد، سرعت و قابلیت اعتماد تراکنش ها و کیفیت خدمات به مشتریان را افزایش دهد، ارتباط بین سازمان هایی که از نظر فیزیکی جدا هستند را ایجاد کرده و دامنه فعالیت های شرکت ها را در سطح جهانی گسترش دهد]3[. از طرفی هنر کارآفرینی پتانسیل ایجاد خلاقیت و نوآوری را در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد. ایده های کارآفرینانه در فناوری اطلاعات و ارتباطات سبب ایجاد روش ها و ابزارهای جدید و پیشرفت این صنعت شده است ]4[.
تحقیق و توسعۀ نرم افزار ، یکی از مهمترین فعالیت های کارآفرینی است که هدف آن فراهم آوردن بسترهای نرم افزاری مورد نیاز برای جمع آوری اطلاعات، نگهداری و بکارگیری آن و بهبود فرآیندها در همه جنبه های توسعه و تجارت میباشد. در ادامه به موضوع کارآفرینی در زمینه نرم افزار و مدل های کسب و کار موجود پرداخته، سپس با معرفی ویژگی های نرم افزارهای بازمتن و قوانین موجود برای آنها، مدل های کسب و کار مناسب برای این نوع نرم افزارها را ارائه کرده و مزیت های استفاده از فناوری بازمتن در ترویج و توسعه کارآفرینی را بررسی خواهیم کرد.
2-کارآفرینی نرم افزاری
کارآفرینی نرم افزاری مجموعه متفاوتی از استراتژی ها را در مقایسه با دیگر مشاغل، از جمله استراتژی تولید، مدیریت افراد و طرح توسعه، نسبت به صنایع تولیدی و خدماتی موجود سروکار دارد. بعنوان مثال در تجارت نرم افزار، ساخت یک یا ده میلیون نسخه از محصول تقریباً هزینه یکسانی دارد و تفاوت بهره وری بین یک کارمند خوب یا بد ده تا بیست برابر صنایع دیگر است.
بازار نرمافزار یک بازار با تکنولوژی سطح بالا است. ویژگی های خاص فن آوری با سطح بالای موثر بر کارآفرینی عبارتند از هزینه اندک برای ورود به بازار برنامه نویسی، توزیع تقریباً رایگان محصولات و خدمات از طریق اینترنت، استفاده از زبان بین المللی (انگلیسی) در برنامه نویسی و عدم نیاز به زندگی در محل مشخص]5[. شرکت های نرمافزاری در قبال تولید، عرضه و پشتیبانی محصولات، می توانند سودهای قابل توجهی بدست آورند، بعنوان مثال سه شرکت بزرگ نرمافزاری مایکروسافت، اوراکل و SAP در سال 2012 میلادی، به ترتیب 72.9 ، 37.1 و 20.9 میلیارد دلار سود سالانه کسب کردند]6[ .
2-1- مدل های کسبوکار نرم افزار
مدل های کسب و کار اصلی مورد استفاده در صنعت نرم افزار بصورت زیر هستند:
- کسب وکار تولید نرم افزار: در زمینه فروش مجوز بسته های نرم افزاری تولید شده به مشتریان فعالیت دارد. مزیت های فعالیت در این زمینه، توانایی جذب سرمایه گذاران بازار سهام و سرمایه گذاران بازار سرمایه می باشد و نیز لذت فروش نسخه های بیشمار مشابه به خریداران مختلف را در پی دارد. از جمله نقاط ضعف این نوع تجارت در معرض نوسان بودن فروش نرم افزار و کاهش درآمد، در صورت رکود اقتصادی می باشد.
- کسب و کار خدمات: با تهیه برنامه های کاربردی متناسب با نیازهای کسبوکار مشتریان سروکار دارد و شامل نگهداری از محصولات نرم افزاری که قبل از خریداری کرده اند نیز می شود. مزیت این شیوه این است که قراردادهای بلند مدت مشتریان در شرایط بسیارسخت اقتصادی هم ادامه حیات شرکت های نرم افزاری را امکانپذیرمی کند. مشکل این نوع کسبوکار، نیاز به جذب مشتریان کافی برای مشغول نگه داشتن توسعه دهندگان و مشاوران است.
- شرکت های نرم افزاری همچنین یک راه حل ترکیبی شامل مخلوطی از محصولات و خدمات را استفاده می کنند. در این حالت، راهحل های فروخته شده به مشتریان نیازمند سفارشیسازی گسترده بوده و تقریباً 20 تا 50 درصد کدنویسی باید برای هر مشتری بصورت جداگانه انجام شود. مشتریان خریدار این نوع راه حل های فناوری اطلاعات معمولاً فروشندگان را برای مدت زمان طولانی تغییر نمی دهند ]7[ .
2-2- نرمافزار های آزاد[3] و اختصاصی[4]
نرم افزار بازمتن، نرمافزاری است که بههمراه کد منبع توزیع شده و در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد. و نرم افزار آزاد، نرم افزار بازمتنی است که با قوانینی منتشر میشود که آزادی استفاده، مطالعه، ویرایش و انتشار مجدد توسط کاربران کاربران را تضمین میکند. در مقابل، نرم افزارهای اختصاصی، عموماً به صورت بستههای اجرایی باینری و بدون دسترسی به کد منبع فروخته میشوند و محدودیتهایی را با در نظر گرفتن مجازات هایی قانونی برای کاربرانی که قوانین آنها را نقض میکنند، بهوجود میآورند. که جلوی ویرایش و وصلهکردن نرمافزار توسط کاربر را میگیرد و او را برای بهروزرسانی و پشتیبانی به شرکت نرمافزاری تولید کننده وابسته میکنند.
نرمافزارهای آزاد با نرمافزارهای اختصاصی رایگان که برای استفاده، از کاربر پولی دریافت نمیکنند، نیز متفاوتاند، چرا که این نوع نرمافزارها معمولاً تمامی حقوق نرمافزار را برای تولیدکننده آن محفوظ داشته و جلوی مهندسی معکوس، ویرایش و یا توزیع مجدد توسط کاربر را میگیرند، در حالیکه در مورد نرم افزار های آزاد، کاربران آزادند که هر چه میخواهند با نرمافزار انجام دهند. بنابراین موضوع اصلی نرمافزار آزاد، موضوع آزادی است و نه قیمت آن. یعنی نرمافزار آزاد میتواند به صورت رایگان و یا در ازای دریافت مبلغی پول در اختیار کاربر قرار بگیرد]8[. مثالهایی از محصولات نرم افزاری بازمتن موجود، سیستم عامل لینوکس، سیستم عامل تلفن همراه اندروید، سرویس دهنده وب آپاچی[5] ، سکوی تجارت الکترونیکی او اس کامِرس[6] و مرورگر وب فایرفاکس می باشد.
2-3- مجوزهای نرم افزارهای آزاد
نرم افزارهای آزاد اغلب تحت یکی از پروانه ها(مجوزها)ی نرم افزارهای آزاد متشر می شوند . موسسات مختلفی اقدام به انتشار پروانه برای ساخت و توسعه نرم افزارهای آزاد کردهاند که در ذیل به چند نمونه از آنها اشاره شده است:
- مجوز جیپیال[7] ، رایجترینمجوز نرمافزارهای آزاد است، که به ادعای وبگاه گنو مورد استفادهی بیش از نیمی از نرمافزارهای آزاد قرار گرفته است. آخرین نسخه این مجوز نسخه سه آن است و معروفترین نرم افزارهای تحت این مجوز ، سیستمعاملهای گنو/لینوکس و بستههای نرمافزاری گنو می باشند.
- مجوز فری بیاسدی[8]، بیشتر توسط پروژه فری بیاسدی استفاده میشود. و آزادی های زیادی در اختیار کاربر تجاری و غیر تجاری قرار میدهد و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان یکی از سهلگیرترین پروانههای نرمافزاری موجود است]9[.
- مجوز امآیتی، یکپروانۀ آزاد برای نرمافزار از دانشگاه امآیتی میباشد. این مجوز اجازه میدهد یک نرمافزار دارای مجوز امآیتی، مجدداً در یک نرمافزار اختصاصی با مجوز غیر امآیتی استفاده شود. همچنین سازگار با مجوز جیپیال میباشد بدین معنی که جیپیال اجازه ترکیب و توسعه نرمافزارهای تولید شده با این مجوز را میدهد.
- مجوز زدلیب[9] یکی ازپروانههای مجاز نرمافزارهای آزاد است از طرف بنیاد نرمافزارهای آزاد به عنوان اجازهنامه نرمافزار آزاد و از طرف ابتکار متنباز به عنوان یک پروانۀ نرمافزار متنباز پذیرفته شدهاست. همچنین آن با پروانۀ عمومی همگانی گنو هماهنگ است]10[.
بعنوان نمونه مجوز جیپیال توسط بنیاد نرم افزارهای آزاد[10] ایجاد شده است که بطور دقیق چهار نوع آزادی را برای استفاده کنندگان نرم افزار محترم محترم می شمارد:
- آزادی برای اجرای برنامه برای هر منظوری (آزادی ۰)
- آزادی برای مطالعه و بررسی چگونگی عملکرد برنامه و تغییر آن برای نیاز خود (آزادی ۱).
- آزادی برای توزیع مجدد کپیهایی از آن، بنابراین شما میتوانید به همسایگان خود کمک کنید (آزادی ۲)
- آزادی برای بهبود برنامه و انتشار این تغییرات برای عموم، بنابراین تمام جامعه از آن بهره میبرند (آزادی ۳) ]11[.
3- کسبوکار نرم افزارهای بازمتن
نرم افزارهای بازمتن روی فرآیند تحقیق و توسعه و استراتژی های شرکت ها تاثیر داشته و باید به عنوان یک پایه در نوآوری مورد توجه قرار گیرد این نرم افزارها، به طور گسترده برای ایجاد برنامه های کاربردی عمومی و تجاری مورد استفاده قرار گیرد. بسیاری از فروشندگان مستقل نرم افزار ، نمایندگان فروش ارزش افزوده و فروشندگان سخت افزار، از چارچوب ها، ماژول ها، و کتابخانه های بازمتن در داخل محصولات اختصاصی خود استفاده می کنند.
از دیدگاه مشتری، توانایی استفاده از فناوری بازمتن تحت شرایط تجاری استاندارد و پشتیبانی آنها، ارزشمند است. مشتریان حاضر به پرداخت برای حفاظت قانونی درجه تجاری و پشتیبانی، آموزش و مشاوره حرفه ای هستند. نمونه های زیادی از نرم افزار های تجاری دارای سطح بالایی نوآوری و استقلال تحت تکنولوژی بازمتن ساخته شده اند، این نرم افزارها را می توان به فروش رسانده و در کسبوکارعمومی مورد استفاده قرار داد.
اگر چه تجاری سازی و درآمدزایی از نرم افزارهای بازمتن ممکن است ولی با توجه به وجود مجوزهای نرم افزارهای آزاد به موضوعی چالش برانگیز تبدیل شده است و بحث های قابل توجهی در مورد اینکه آیا فروشندگان می توانند یک کسب و کار پایدار از یک استراتژی منبع باز داشته باشند، وجود دارد.
3-1- مدل های کسبوکار نرم افزارهای بازمتن
انواع مختلفی از مدل های کسب و کار برای درآمدزایی با استفاده از نرم افزار بازمتن وجود دارد. که در اینجا به چند روش کسب وکار قانونی در زمینه نرم افزار و مجوزهای بازمتن ارائه شده است. مقبولیت این روش ها از نظر جامعه بازمتن متفاوت است، برخی از این روش ها توصیه می شود ، برخی از آنها پذیرفته شده و برخی از آنها بحث انگیز و یا حتی غیر اخلاقی قلمداد شده است.
- مجوز دوگانه[11] : در این روش محصول نرم افزاری همزمان تحت دو مجوز نرم افزار بازمتن و مجوز اختصاصی جداگانه ای برای درآمدزایی عرضه می شود. نسخه اختصاصی می تواند برای تامین مالی لازم برای توسعه نسخه بازمتن فروخته شود. مشتریان را می توان جذب نسخه بازمتن رایگان کرد در حالی که برای استفاده از آن امکانات جانبی آن و استفاده از آن بصورت کامل، نیاز به خرید نرم افزارهای یا ماژول های دیگری از نوع اختصاصی دارند.
- فروش خدمات حرفه ای: در این مدل نرم افزار تولید شده بصورت رایگان ارائه می شود و بازگشت مالی هزینه تولید نرم افزار بازمتن، می تواند از طریق فروش خدمات مانند آموزش، پشتیبانی فنی، و یا مشاوره به جای خود نرم افزار انجام شود. امکان دیگر این است که نرم افزار منبع باز فقط به صورت کد منبع ارائه شود، ولی کمپایل و بسته بندی نرم افزار و تولید نسخه باینری و اجرایی آن، منوط به پرداخت مشتریان باشد. شرکت هایی مثل آیبیام و ردهت به این شیوه عمل می کنند.
- فروش نرم افزار بعنوان خدمت : یک راه کسب درآمد بر اساس نرم افزار متن باز، فروش اشتراک جهت حساب های آنلاین و دسترسی به سرور، به مشتریان است. شکل دیگر آن، ارائه نرم افزار یا خدمات محاسبات ابری به عنوان خدمات، بدون اینکه نسخه از نرم افزار بصورت منبع باز و یا حتی باینری را تحویل مشتری دهند، می باشد.
- همکاری با سازمان های مالی: مشارکت با شرکت های دیگر مثل ادارت دولتی، دانشگاه ها، شرکت ها و یا دیگر سازمان های غیر دولتی که ممکن است نرم افزاری را بصورت داخلی یا از طریق پیمانکار ایجاد کرده و سپس آنرا تحت مجوز متن باز ارائه کنند.
- کمک های مالی داوطلبانه: تجربیاتی توسط توسعه دهندگان مستقل وجود دارد که توسعه یک نرم افزار بازمتن را با کمک های داوطلبانه مالی مستقیم کاربران پایه ریزی کرده اند. بعنوان مثال وب سایت نرم افزار بازمتن سورس فورگ[12] این امکان را فراهم کرده تا کاربران به توسعه دهندگان نرم افزار بازمتنی که اعلام نیاز کرده اند، وجه پرداخت کنند. برای نمونه بنیاد موزیلا در سال 2004 کمپینی برای جمع آوری کمک های داوطلبانه کاربران جهت ایجاد مرورگر فایرفاکس 1.0 راه اندازی کرد که هزاران نفر از سرتاسر دنیا به آن کمک کردند.
- بخشش ها[13] : کاربران یک محصول نرم افزاری بازمتن خاص، ممکن است گرد هم آمده و برای افزودن یک ویژگی یا قابلیت به نرم افزار کمک جمع آوری کنند. بعنوان نمونه بانتی سورس[14] یک سکوی مبتنی بر وب است که از سال 2003، امکان این مدل کسب درآمد را برای نرم افزارهای بازمتن ارائه می کند. همچنین موزیلا از سال 2004، یک برنامه جذب اینگونه کمک ها، برای کشف و برطرف کردن خطاهای امنیتی مرورگر فایرفاکس راه اندازی کرده است.
- مدل قبل از سفارش[15] / کمک های مالی جمعیت / مدل معکوس بخشش : یک فرصت جدید درآمدزایی برای پروژه های بازمتن ، کمک های مالی جمعیت[16] است. که شباهت هایی با مدل کسبوکارقبل از سفارش دارد و توسط سایت های وب مختلف انجام می شود. یک نمونه از فراخوان موفق ، برای برنامه نویسی استرالیایی بنام تیموتی آرکری انجام شد که مبلغ 2500 دلار برای پیاده سازی دوهفته ای یک توسعه از نرم افزار اپن جیال انجام شد.
- نرم افزارهای پشتیبانی تبلیغات[17] : به منظور تجاری سازی نرم افزارهای بازمتن آزاد ، بسیاری از شرکت ها (از جمله گوگل، موزیلا، و اوبونتو) به سمت یک مدل اقتصادی از نرم افزار های حمایت تبلیغاتی نقل مکان کردند. بعنوان مثال سورس فورگ از مدل درآمد از طریق فروش بنرهای تبلیغاتی در وب سایت خود استفاده می کند که درآمد آن در سال 2006 بالغ بر 6.5 میلیون و در سال 2009 حدود 23 میلیون دلار آمریکا بوده است.
- فروش توسعه های اختصاصی اختیاری : برخی از شرکت ها، توسعه ها، ماژول ها، پلاگین ها و یا اضافه شدنی های اختصاصی ولی اختیاری به همراه یک محصول منبع باز نرم افزار ارائه می کنند.
- فروش قطعات اختصاصی مورد نیاز یک محصول نرم افزاری : این روش نگهداری محتوای داده ای مورد نیاز یک نرم افزار بازمتن، بصورت اختصاصی است، (به عنوان مثال یک بازی ویدیویی صوتی، گرافیک و دیگر دارایی های هنری) که مشتریان برای بدست آوردن یک محصول کامل و قابل استفاده ناچار به خرید محتوای اختصاصی هستند.
- فروش مجدد تحت مجوز اختصاصی : اگر یک محصول نرم افزاری تنها از نرم افزار خودی و نرم افزار بازمتن تحت لیسانس نرم افزارهای آزاد استفاده می کند، یک شرکت می تواند محصول نرم افزاری نتیجه را تحت مجوز اختصاصی دوباره تعریف کرده و محصول را بدون کد منبع و یا آزادی های نرم افزاری بفروشد. بعنوان نمونه شرکت اپل، کدهای منبع نرم افزارهای مختلف را کنار هم قرار داده و نرم افزار اختصاصی جدید تولید می کند که بعنوان مثال هسته سیستم عامل یونیکس بیاسدی تحت لیسانس آزاد بیاسدی را در ساخت محصول اختصاصی دیگری استفاده کرده است.
- مبهم و تاریک کردن کد منبع : این روش اجازه می دهد تجاری سازی تحت برخی از مجوزهای بازمتن باشد در حالی که اسرار کسبوکار و دانش فنی با مبهم و تاریک کردن کد منبع حفظ می شود. این رویکرد در بسیاری از موارد، به عنوان مثال توسط انویدیا[18] در کد بازمتن راه اندازهای کارت گرافیک مورد استفاده قرار گرفت. این روش از طرف جوامع نرم افزارهای آزاد و بازمتن مورد بحث قرار گرفته و ایراداتی به آن وارد شده است.
- تاخیر در ارائه کد منبع : برخی شرکتها، ابتدا یک نسخه ناقص از نرم افزار را ارائه کرده و سپس امکانات جدید با کد بسته را به آن اضافه کرده و محصول نهایی را می فروشند. یعنی اینکه پس از دوره زمانی ثابتی تکه کدهایی جهت الحاق به نسخه قبلی با مجوز دلخواه عرضه می کنند ]12[ .
3-2- ویژگی های کارآفرینانه نرم افزارهای بازمتن
نرم افزارهای آزاد با مجوزهایی عرضه می شود که کاربران دارای حقوق استفاده، بازبینی، اصلاح و توزیع نرم افزار اصلاح شده یا اصلاح نشده به دیگران هستند، درنتیجه اجتماعات مختلفی برای تمرین و نوآوری مشارکتی ایجاد شده است و نتیجه سالها مشارکت افراد مختلف در توسعه یک نرم افزار به ایجاد برنامه های کاربردی با امکانات و کیفیت بالا منجر شده است ]13[. نرم افزار متن باز به مردم در سرتاسر دنیا اجازه می دهد تا فارغ از محدودیت های تکنولوژیکی روی پروژه های مشترک کار کنند و طراحان و برنامه نویسان بطور پیوسته کد برنامه را بهبود بخشیده و نسخه های بروز آنرا با دنیا به اشتراک می گذارند. ]14[ روش های کسب و کار نرم افزارهای بازمتن ویژگی های کارآفرینانه زیر را دارد:
- افزایش میزان خلاقیت و نوآوری : از آنجا که کتابخانه ها و ماژول های بازمتن به وفور در دسترسی است، برنامه نویسان نیاز به کدنویسی مجدد برای خیلی از قسمت های نرم افزار را نداشته و با به کارگیری کدهای آماده به جای انجام کارهای تکراری، بیشتر روی فعالیت های برنامه نویسی جدید وقت گذاشته و به عملکرد انها تواَم با خلاقیت و نوآوری خواهد بود.
- آماده کردن افراد برای ورود به بازار کار : بسیاری از برنامه نویسان کم تجربه و تازه وارد، با در اختیار گذاشتن یک نرم افزار پایه بازمتن و اقدام به تکمیل یا سفارشی کردن آن می توانند براحتی نرم افزارهای جدید با امکانات و ویژگی های مورد نیاز را خلق نمایند.
- انتقال دانش و مهارت برنامه نویسی : با مطالعه کد برنامه های بازمتن امکان انتقال تجربیات و شگردهای برنامه نویسان باتجربه و کارآزموده به برنامه نویسان جدید منتقل می شود، بنابراین استفاده و توسعه نرم افزارهای بازمتن منجر به افزایش مهارت برنامه نویسان و فراگیری الگوها و تکنیک های با ارزش برنامه نویسی می شود.
- رقابتی شدن صنعت برنامه نویسی : در دسترس بودن کد نرم افزارها، منجر به رقابتی شدن صنعت برنامه نویسی و الزام برنامه نویسان به نوآوری و خلق ایده های جدید برای ماندن در بازار رقابت به جای مشغول شدن به انجام کارهای تکراری می شود.
- صرفه جویی در هزینه : شرکت های نرم افزاری با استفاده از نرم افزارهای بازمتن و تکمیل یا سفارشی کردن آن براساس نیازهای مشتری، با حذف بخشی از فرایند پیاده سازی نرم افزار در وقت ، انرژی و سرمایه انسانی ، صرفه جویی خواهند کرد. همچنین صنایع مختلف، با تهیه نرم افزارهای بازمتن و آزاد و گاهی رایگان و تغییر شکل آنها متناسب با نیازهای آینده بدون صرف هزینه زیاد برای توسعه در هزینه ها صرفه جویی کرده و به استفاده از این فناوری ها تشویق می شوند. گزارش گروه استاندیش (از سال 2008) نشان می دهد که استفاده از مدل نرم افزار منبع باز منجر به صرفه جویی در حدود 60 میلیارد دلار در سال برای مصرف کنندگان شده است ]15[.
- ترویج فرهنگ کارگروهی : با ایجاد جوامع اینترنتی، افراد مختلف مستقل از مکان و زمان در اجرای پروژه های نرم افزاری بطور همزمان یا غیرهمزمان با هم مشارکت کرده و در خلق محصولات نرم افزاری جدید تشریک مساعی خواهد داشت.
- تقویت حس نوع دوستی و همکاری : با استفاده از نرم افزارهای بازمتن نوشته شده دیگران و در دسترس گذاشتن کدهای نوشته شده برای دیگران، باعث تقویت روحیه همکاری و نوع دوستی در جامعه برنامه نویسان میشود.
- استقلال نرم افزاری : با توجه به وجود انجمن های متعدد برای هر نرم افزار بازمتن، جهت کمک به افراد در توسعه و بکارگیری نرم افزارها، نگهداری و استفاده از نرم افزار براحتی انجام شده است. و نیازمندی کاربران به یک مرجع خاص برطرف می شود. همچنین کشورها مختلف می توانند با بومی کردن نرم افزارهای مورد نیاز وابستگی به شرکت های نرم افزاری بیگانه را کاهش دهند.
4- بحث و نتیجه گیری
تحقیق و توسعه نرم افزار به عنوان یکی از جنبه های اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات ، و یکی از نیازهای حیاتی برای تداوم فرآیند کارآفرینی و توسعه کشورها در عصر اطلاعات است. از طرفی کسب وکار در این زمینه یکی از مهمترین مباحث کارآفرینی در دنیای امروز است.
توسعه نرم افزار با مدل های کسبوکار متفاوت ازجمله استراتژی تولید، مدیریت افراد، طرح توسعه، نسبت به صنایع تولیدی و خدماتی دیگر سروکار دارد. در این بازار می توان برخلاف بازارهای دیگر، بدون سرمایه گذاری ریالی اولیه و تنها با قوه تفکر و مهارت های برنامه نویسی و صرف وقت اقدام به تولید نرم افزار کرد.
یکی از راهکارهای توسعه نرم افزار، راهکار بازمتن است که هدف آن ایجاد و ارائه نرم افزارهای بازمتن و تحت مجوزهای نرم افزار آزاد می باشد. این مجوزها آزادی استفاده، بازبینی ، اصلاح کد نرم افزار و توزیع مجدد آن را به مشتری اعطا می کنند. از اینرو مدل های کسب و کار مخصوص نرم افزارهای بازمتن با رعایت مجوزهای فوق تعریف و استفاده می شود. هر کدام از این مدل ها سعی می کنند بحث درآمدزایی در قبال ارائه نرم افزار بازمتن را به شیوه قانونی فراهم نمایند. هر چند برخی از آنها با بعضی از مجوزها سازگاری نداشته و مخالفت هایی در مورد آنها وجود دارد.
توسعه و سرمایه گذاری در صنعت نرم افزاری بازمتن مزایای بسیاری دارد و ویژگی های کارآفرینانه آن شامل افزایش میزان نوآوری و خلاقیت به جای دوباره کاری، قطع وابستگی نرم افزاری به کشورهای بیگانه، کاهش هزینه های توسعه یا خرید نرم افزار، انتقال دانش و تجربیات برنامه نویسی و فراهم کردن زمینه همکاری بین برنامه نویسان و تشریک مساعی در خلق نرم افزارهای با کیفیت، امنیت و قابلیت های بالا می باشد. لذا پیشنهاد می شود در کشور ما ایران به صنعت نرم افزار و مخصوصاً نرم افزارهای بازمتن بیش از پیش توجه شده و فرآیند تجاری سازی این راهکار بطور جدی پیگیری شود.
مراجع
[1] Md Salleh Hassan,Musa Abu Hassan ,Use of Information and Communication Technology (ICT)
among Agri – based Entrepreneurs in Malaysia ,Institute for Social Science Study, University Putra Malaysia .
]2[ سیدعلی اکرمی(1389) « کارآفرینی در عصر فناوری اطلاعات » ، روزنامه جام جم
[3] Virginia Barba Sanchez, del Pilar Martnez-Ruiz, Drivers, Benefits and Challenges of ICT Adoption by Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) ,A Literature Review , Problems and Perspectives in Management / Volume 5, Issue 1, 2007
[4] Geoff D. Skinner , A Study into Fostering Entrepreneurship in Information Communication Technology (ICT) , INTERNATIONAL JOURNAL OF COMPUTERS AND COMMUNICATIONS Issue 4, Volume 2, 2008
[5] Jeremy Rose, Software Entrepreneurship: course notes, Aalborg University , 2012
[6] List of the largest software companies,http://en.wikipedia.org/wiki/World%27s_largest_software_companies
[7] Cusumano, Michael A. The Business of Software. New York: Free Press, 2004
]8[« تعریف نرم افزار آزاد»، وب سایت رسمی بنیاد نرم افزارهای آزاد ، https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.fa.html
[9] FreeBSD License ,http://www.freebsd.org/copyright/freebsd-license.html
]10[ « پروانه ام آی تی و ضدلیب » ، ویکی پدیا فارسی ، http://fa.wikipedia.org
[11] Licenses – GNU Project – Free Software Foundation (FSF) , http://www.gnu.org/licenses/licenses.html#GPL
[12] Wikipedia, Business models for open-source software, http://en.wikipedia.org/wiki/Business_models_for_open-source_software
[13] Juho Lindman, Risto Rajala , How Open Source Has Changed the Software Industry: Perspectives from Open Source Entrepreneurs , Technology Innovation Management Review January 2012
[14] Rita soler(2014), The impact of open source tools on entrepreneurship , January 13, 2014
[15] Creating wealth with free software , URL: http://fsmsh.com/2845
[2] – Ideas-Based
[3] – Free/Libre Open Source Software
[4]– proprietary
[5] – Apache Web Server
[6] – osCommerce
[7] – General Public License
[8] – FreeBSD License
[9] – zlib License
[10] – Free Software Foundation
[11] – Dual Licensing
[12] – sourceforge.net
[13] – Bounties
[14] – Buontysource
[15] – pre-Order Business Model
[16] – Crowd Funding
[17] – Advertising-supported software
[18] – Nvidia