پروتکل UDP یک پروتکل ساده است که تقریباً شامل حداقل عملکرد ممکن برای یک پروتکل لایه ی انتقال میباشد. به شکلی که علاوه بر عملکرد مربوط به تحویل داده ها به برنامه ی کاربردی درست در لایه ی کاربرد و بررسی خطا، هیچ چیز دیگری را به پروتکل IP اضافه نمیکند.
پروتکل UDP داده ی تولید شده توسط برنامه ی کاربردی را تحویل میگیرد، شماره های پورت مبدأ و مقصد را به آن می چسباند و پس از اضافه کردن دو فیلد دیگر به آن و تشکیل Segment لایه ی انتقال، بسته ی مورد نظر را به لایه ی IP تحویل میدهد. پس از تحویل بسته ی مورد نظر به مقصد، شماره ی پورت مقصد برای تحویل بسته به برنامه ی کاربرد مناسب استفاده میشود. توجه شود که بر خلاف پروتکل TCP در لایه ی انتقال، هیچگونه عمل اضافی برای برقراری ارتباط با مقصد و مطلع ساختن آن از ارسال داده ها در پروتکل UDP انجام نمیگردد. بدون شک، بسیاری از برنامه های کاربردی عملکرد بهتری بر روی پروتکل UDP از خود نشان میدهند که در زیر به برخی از دلایل آن اشاره میگردد:
کنترل بهتر بر روی داده های ارسال شده به سمت مقصد و زمان ارسال داده ها
عدم برقراری ارتباط: هیچ تأخیر اضافی بر داده های ارسال شده تحمیل نمیگردد.
بدون ذخیره سازی حالت و اطلاعات ارتباط: باعث میشود که به طور همزمان امکان ارسال برای تعداد بیشتر از برنامه های کاربردی فراهم شود.
سربار کمتر به خاطر اندازه ی سرآیند بسته
به عنوان مثال، یکی از ویژگیهای پروتکل TCP کنترل ازدحام در شبکه است که در صورت تشخیص ازدحام باعث میشود که فرستنده نرخ ارسال خود را کاهش دهد. در چنین شرایطی و با وجود سختی ارسال داده های به علت ازدحام، نرم افزارهای مدیریت شبکه میتوانند از پروتکل UDP استفاده کنند تا در اسرع وقت داده های خود را به محل مورد نظر ارسال کنند (این نرم افزارها باید در شرایط ازدحام و به منظور ایجاد شرایط بهبود این اتفاق اجرا شوند).
به عنوان مثال دیگر میتوان به کاربردهایی بلادرنگ نظیر تلفن اینترنت یا ویدیوکنفرانس اشاره کرد که با وجود ویژگی کنترل ازدحام در پروتکل TCP به خوبی عمل نمیکنند. یکی از مشکلاتی که به علت عدم وجود راهکار کنترل ازدحام در UDP رخ میدهد بدین صورت است که به طور مثال اگر تعداد زیادی ارتباط ویدیویی UDP برقرار شود و همین ارتباطها باعث بروز ازدحام در شبکه شوند، هیچ راهی برای برطرف ساختن ازدحام وجود ندارد.
نکته ی قابل توجه این است که کمبودهای موجود در پروتکل UDP میتوانند توسط برنامه ی کاربردی استفاده کننده از این پروتکل برطرف شوند. به طور مثال، برنامه ی کاربردی مورد نظر میتواند راهکاری را فراهم سازد که اگر یک بسته به مقصد خود نرسید، ارسال آن مجددا انجام شود.
شکل زیر نمایش دهنده ی قالب یک بسته ی UDP است. شماره های پورت مبدأ و مقصد به منظور تمایز بین برنامه های کاربردی مختلف اجرا شده در مبدأ و مقصد و تحویل بسته ی مورد نظر به برنامه ی کاربردی مناسب بکار میروند. فیلد Length طول Segment مورد نظر شامل بخش سرآیند را مشخص میکند و فیلد Checksum به منظور کشف خطا در Segment مورد استفاده قرار میگیرد.
در جلسه بعد با روش کار پروتکل tcp از لایه انتقال آشنا خواهید شد.