جلسه اول – معرفي زبان جاوا اسکريپت

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی سمت سرویس گیرنده است که توسط مرورگرها به خوبی درک شده و اجرا می شود، برای اضافه کردن جلوه های ویژه و برنامه های تعاملی در وب از جاوا اسکریپت استفاده می شود.
برای براي يادگيري جاوااسکريپت، نياز به دانستن زبان HTML و درک کاملي از طراحي و ساخت صفحات وب دارد چون جاوااسکريپت يک زبان مجزا از اچ تي ام ال نيست و بايد همراه با کدهاي HTML در يک صفحه بکار رود.
همانطور که مي دانيد زبان اچ تي ام ال به تنهايي جوابگوي نياز بينندگان وب سايتها نمي باشد چون آنها علاقه خاصي به جذابيتها و ارتباط متقابل ميان خود و صفحات وب دارند که اچ تي ام ال نمي تواند جذابيت قابل توجهي به يک صفحه بدهد و يا با يک کاربر ارتباط برقرار کند. پس براي برطرف کردن اين مشکلات، صفحات وب نيازمند يک زبان قوي تر مي باشد که به همين منظور زبان جاوااسکريپت خلق شد.
جاوااسکريپت توسط شرکت Netscape اختراع شد و به عنوان اولين زبان اسکريپت نويسي در وب توسعه يافت که در حال حاضر پرکاربردترين و محبوب ترين زبان اسکريپت نويسي در دنيا مي باشد که يکي از دلايل آن، پشتيباني دو مرورگر معروف وب، Internet Explorer و Netscape Navigator از اين زبان مي باشد. نا گفته نماند که شرکت مايکروسافت هم براي اينکه از نت اسکيپ در اين زمينه عقب نماند، نسخه مربوط به خود را بنام Jscript توليد کرد.

 تفاوت جاوااسکريپت با جاوا

جاوااسکريپت متعلق به شرکت نت اسکيپ مي باشد اما زبان جاوا متعلق به شرکت Sun Microsystems است. جاوااسکريپت در اصل يک زبان اسکريپت نويسي است نه يک زبان برنامه نويسي کامپيوتر، شايد بتوان اسکريپتها را يک نوع زبان برنامه نويسي خيلي سبک و ساده ناميد اما جاوا يک زبان برنامه نويسي کاملاً پيچيده مانند زبان C است. تفاوت ديگر آنها اينست که جاوااسکريپت توسط يک برنامه مفسر يعني interpreter در مرورگر تعريف و تفسير شده تا قابل اجرا باشد و حتماً هم اين کار در مرورگر انجام مي شود اما برنامه هاي جاوا بايد توسط يک کامپايلر Compiler ، کامپايل شده که کامپايل شدن يعني جمع آوري اطلاعات مورد نظر و ترجمه آن اطلاعات به زبان قابل فهم براي کامپيوتر و تبديل آن به يک برنامه کاربردي واحد و مستقل براي کاربر را گويند. به همين دليل برنامه هاي جاوا را که اپلت applet مي نامند، مستقل اجرا مي شوند. البته اپلتهاي جاوا را مي توان در صفحات وب هم گنجاند.
1-3- قابليتهاي جاوااسکريپت
جاوااسکريپت داراي ترکيباتي ساده نسبت به زبانهاي برنامه نويسي است که براحتي مي توان آنها را داخل کدهاي اچ تي ام ال يک صفحه قرار داد. يکي از قابليتهاي ويژه جاوااسکريپت رايگان بودن آن است که اگر شما زبان HTML را بدانيد، مي توانيد با کمي دانستن جاوااسکريپت کدهاي آماده که بيش از 2000 نوع از آنها در وب وجود دارد را در صفحات خود بکار گيريد.
با استفاده از اين زبان مي توانيد متنهاي پويا و متحرک در صفحات و در نقاط مختلف مرورگرها مانند نوار وضعيت آنها خلق کنيد. يکي ديگر از قابليتهاي اين زبان عکس العمل نشان دادن به وقايع و اتفاقات مي باشد بطور مثال واکنش نسبت به کليک يکي از دکمه هاي موس يا فشردن يک کليد بر روي کيبورد و يا انجام عملي هنگام بسته شدن صفحه مرورگر.
جاوااسکريپت حتي مي تواند کدهاي اچ تي ام ال را بخواند و يا توليد کند که توسط اين خاصيت مي توانيد در هر زمان خاص يک متني را توليد يا تغيير دهيد و يا در زماني مشخص عکسي را جايگزين عکسي ديگر کنيد.
يکي از بهترين ويژگيهاي جاوااسکريپت، اعتبار بخشيدن به اطلاعات مي باشد مثلاً شما يک فرمي براي ارتباط با کاربر خود ساخته ايد و مي خواهيد قبل از اينکه آن اطلاعات به سرور فرستاده شود، بازبيني شده تا اگر مشکلي وجود داشته باشد به کاربر اطلاع داده شود تا در صدد رفع آن برآيد. چون جاوااسکريپت اصطلاحاًClient-Sideاست، يعني در سيستم کاربر اجرا شده و مستقل از وب سرور است مي تواند ترافيک روي سرور را کم کرده که اين موضوع يک امتياز مثبت براي ميزبانان وب محسوب مي شود.

آغازاسکريپت نويسي با جاوا اسکریپت

تگ اسکريپت

جاوااسکريپت هم مانند زبان HTML از يکسري دستور و گرامر خاص خود پيروي مي کند. کدهاي جاوااسکريپت را بايد در ميان تگهاي HTML قرار دهيد. به همين دليل يک تگ براي آن در نظر گرفته شده است:

که کليه دستورات جاوااسکريپت بايد مابين آنها قرار گيرد. اين تگهاي اچ تي ام ال به مرورگر مي فهمانند که در کجا اين زبان آغاز شده تا مفسر جاوااسکريپت مرورگر فعال شود و در کجا پايان مي پذيرد که برنامه مفسر هم کار خود را خاتمه دهد.
تگ script داراي خواص زير است:
– خاصيت language : زبان را تعيين مي کند و مقدار آنرا بايد برابر با javascript قرار دهيد.

– خاصيت type : براي اين زبان بايد آنرا برابر با text/javascript قرار دهيد.
براي شروع کار مي توانيد از يک ويرايشگر متن مانند برنامه Notepad استفاده کرده و کد زير را در آن وارد کنيد:
<head>
<title> My JavaScript </title>
</head>
<body>
<script language="javascript1.5" type="text/javascript">
document.write(" Hello my friends ")
</script>
</body>
</html>
فايل را با پسوند htm ذخيره کنيد و سپس آنرا در مرورگر اينترنت اکسپلورر اجرا کنيد که جمله Hello my friends را بايد در صفحه ببينيد. نوشتن نسخه جاوااسکريپت اجباري نيست يعني مي توانيد آنرا ننويسيد.

در دستور فوق document يک شيء است يعني همان سند و فايل html که در آن اين عمليات بايد انجام شود عمل write يعني نوشتن را انجام دهد وهر چيزي که در بين پرانتز هست را مي نويسد.
– خاصيت src : کدهاي جاوااسکريپت را هم مانند استايل شيت مي توانيد در يک فايل جداگانه نوشته و با پسوند js ذخيره کنيد سپس با خصوصيت src آدرس آن فايل را مشخص کنيد.
<html>
<head>
<script language="javascript" src="jsfiles/name.js" type="text/javascript">
</script>
</head>